Mặc dù không có cách chữa trị cho bệnh xơ phổi vô căn (IPF), nhưng có nhiều lựa chọn điều trị có thể giúp bạn duy trì chất lượng cuộc sống và mức độ hoạt động của mình. Thuốc và liệu pháp oxy có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh này và giảm các triệu chứng. Tập thể dục, thiền, ăn kiêng và mạng xã hội mạnh có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng tại nhà. Tuy nhiên, trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể cần phải ghép phổi. Cố gắng đừng lo lắng. Bằng cách xây dựng một mạng lưới hỗ trợ mạnh mẽ và tham dự các cuộc hẹn bác sĩ thường xuyên, bạn vẫn có thể có một cuộc sống hạnh phúc và viên mãn.
Các bước
Phương pháp 1/4: Sử dụng phương pháp điều trị y tế
Bước 1. Đặt lịch hẹn với bác sĩ của bạn
Bác sĩ sẽ đo dung tích phổi của bạn và thực hiện các xét nghiệm để xem IPF của bạn đã tiến triển được bao lâu. Họ cũng có thể giới thiệu bạn đến bác sĩ chuyên khoa phổi để điều trị. Một số thử nghiệm họ có thể thực hiện bao gồm:
- Các xét nghiệm hình ảnh, như chụp X-quang và chụp CT, để kiểm tra tim và phổi của bạn.
- Xét nghiệm chức năng phổi để kiểm tra dung tích phổi của bạn. Bạn có thể được yêu cầu thở bằng ống hoặc tập thể dục trên máy chạy bộ.
- Phương pháp đo oxy xung, sử dụng một thiết bị nhỏ trên ngón tay của bạn để kiểm tra nồng độ oxy trong máu của bạn.
- Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ oxy trong máu.
- Sinh thiết mô phổi trong những trường hợp nặng. Điều này có thể liên quan đến việc sử dụng một ống soi không xâm lấn xuống cổ họng của bạn hoặc thông qua phẫu thuật.
Bước 2. Lấy thuốc theo toa để làm chậm quá trình hình thành sẹo trong phổi của bạn
Có 2 loại thuốc có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh. Cả hai đều là những viên thuốc mà bạn sẽ dùng 2-3 lần một ngày. Làm theo hướng dẫn của bác sĩ để dùng thuốc.
- Pirfenidone (được bán dưới tên Esbriet) có thể làm giảm viêm và tăng tuổi thọ. Các tác dụng phụ của nó bao gồm da nhạy cảm với ánh nắng, buồn nôn, mệt mỏi và khó tiêu.
- Nintedanib (được bán dưới tên Ofev) có thể giúp giảm viêm và ngăn ngừa các đợt bùng phát IPF đột ngột. Tác dụng phụ của nó bao gồm buồn nôn và tiêu chảy. Bạn không nên dùng thuốc này nếu bạn đang sử dụng thuốc làm loãng máu.
Bước 3. Nhận đơn thuốc riêng để kiểm soát các triệu chứng của IPF
Tùy thuộc vào tình trạng và triệu chứng của bạn, bác sĩ có thể kê một loại thuốc riêng để giảm bớt sự khó chịu cho bạn. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về bất kỳ chứng ợ nóng, khó tiêu hoặc khó thở nào mà bạn gặp phải.
- Bạn có thể được dùng corticosteroid như Prednisone để giảm viêm ở phổi.
- Nếu bạn bị ợ chua hoặc trào ngược axit, bác sĩ có thể kê đơn thuốc ức chế bơm proton (PPI) để giúp giảm axit trong dạ dày.
- Trong khi hiệu quả của nó còn được tranh cãi, một số bác sĩ có thể kê đơn một chất chống oxy hóa gọi là N-acetylcysteine để giúp giảm mô sẹo trong phổi của bạn.
Bước 4. Tiến hành liệu pháp oxy để điều trị lượng oxy trong máu thấp
Liệu pháp này làm tăng lượng oxy của bạn thông qua mặt nạ hoặc ống thông lỗ mũi. Mặt nạ hoặc các ống được gắn vào một thiết bị cung cấp oxy. Thời gian điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng của bạn.
- Trong một số trường hợp, bạn có thể chỉ cần sử dụng máy vào ban đêm hoặc khi đi dạo vào ban ngày. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, bạn có thể phải sử dụng máy trong vài giờ cả ngày lẫn đêm.
- Máy tại nhà thường có ống dài cho phép bạn di chuyển tự do. Ngoài ra còn có các thiết bị di động có sẵn nếu bạn cần đeo thiết bị khi làm việc hoặc chạy việc vặt.
Bước 5. Tiêm phòng cúm và viêm phổi
Những bệnh này có thể tồi tệ hơn nhiều nếu bạn bị IPF. Bạn chỉ cần tiêm phòng phế cầu một lần để bảo vệ bạn khỏi bệnh viêm phổi. Mỗi năm một lần, hãy tiêm phòng cúm từ bác sĩ, nhà thuốc hoặc trung tâm y tế của bạn.
Bước 6. Tham dự các lớp phục hồi chức năng phổi
Phục hồi chức năng phổi kết hợp tập thể dục, tư vấn dinh dưỡng và hỗ trợ giáo dục do nhà vật lý trị liệu và nhà trị liệu nghề nghiệp điều hành. Bác sĩ trị liệu có thể chỉ cho bạn các bài tập thở, giúp bạn tập thể dục và hướng dẫn bạn cách ăn uống đúng cách. Bác sĩ của bạn có thể giới thiệu bạn đến một chương trình địa phương.
- Các phương pháp điều trị này thường diễn ra tại bệnh viện, trung tâm y tế hoặc trung tâm cộng đồng.
- Những phương pháp điều trị này có thể diễn ra như một lớp học với những người khác. Bạn cũng có thể có được các khóa học riêng.
- Bạn có thể phục hồi chức năng phổi ngay cả khi bạn hiện đang điều trị bằng oxy.
Bước 7. Thăm khám bác sĩ thường xuyên để theo dõi tiến triển của bệnh
IPF là một bệnh tiến triển, có nghĩa là nó sẽ nặng dần theo thời gian. Hãy đến gặp bác sĩ 3-6 tháng một lần để theo dõi tình trạng của bạn.
- Bác sĩ sẽ tiếp tục chụp x-quang, xét nghiệm máu, đo oxy trong mạch và các xét nghiệm khác để kiểm tra xem bệnh của bạn có tiến triển hay không.
- Nếu IPF của bạn trở nên trầm trọng hơn, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến một nhóm cấy ghép để cấy ghép phổi.
Phương pháp 2/4: Quản lý các triệu chứng của bạn tại nhà
Bước 1. Bỏ thuốc càng sớm càng tốt
Hút thuốc có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của IPF và làm giảm dung tích phổi của bạn. Nếu bạn hút thuốc, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn càng sớm càng tốt về việc bỏ thuốc lá. Bác sĩ có thể đề xuất các loại thuốc, miếng dán và các phương pháp điều trị khác để giúp bạn cai nghiện.
Tránh khói thuốc thụ động càng nhiều càng tốt. Nếu bạn bè hoặc gia đình của bạn hút thuốc, hãy yêu cầu họ không làm điều đó xung quanh bạn
Bước 2. Tập thể dục 150 phút mỗi tuần để duy trì hoạt động
Tình trạng của bạn có thể gây khó khăn cho việc tập thể dục, nhưng tập thể dục có thể giúp cải thiện nồng độ oxy trong máu. Ban đầu hãy bắt đầu bằng hoạt động cường độ thấp, chẳng hạn như đi bộ hoặc bơi lội. Khi bạn khỏe hơn, hãy chuyển sang các hoạt động cường độ vừa phải, chẳng hạn như sử dụng xe đạp đứng yên hoặc máy tập elip.
- Mục tiêu 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần.
- Tiếp tục tập thể dục mỗi tuần càng lâu càng tốt để giúp phổi của bạn hoạt động.
Bước 3. Thường xuyên ăn các bữa ăn nhỏ, đủ chất dinh dưỡng để tránh cảm giác quá no
Các bữa ăn lớn có thể khiến bạn cảm thấy quá no, khiến bạn cảm thấy khó thở. Hãy thử chuyển sang các bữa ăn nhỏ hơn nhưng thường xuyên hơn. Mục tiêu cho 4-5 bữa một ngày. Ăn thực phẩm lành mạnh, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau và thịt nạc.
- Ví dụ: bạn có thể ăn bột yến mạch và một quả chuối vào lúc 8 giờ sáng, một nửa chiếc bánh sandwich lúc 11 giờ sáng, nửa chiếc bánh sandwich còn lại vào lúc 2 giờ chiều, cà rốt và bánh hummus vào lúc 4 giờ chiều, ức gà và bông cải xanh lúc 6 giờ chiều.
- Một số thực phẩm bổ dưỡng bạn có thể bao gồm trong chế độ ăn uống của mình là cá hồi, bơ, bông cải xanh, hạt lanh, quả óc chó và súp gà.
Bước 4. Giảm căng thẳng thông qua thư giãn và nghỉ ngơi
Sống chung với IPF có thể gây căng thẳng. Thật không may, căng thẳng và căng thẳng có thể làm cho các triệu chứng của bạn tồi tệ hơn. Giảm căng thẳng có thể giúp bạn thoải mái hơn và giúp bạn cảm thấy tốt hơn về tổng thể.
- Đặt mục tiêu ngủ 7-9 giờ mỗi đêm. Giấc ngủ có thể cải thiện sức khỏe chung của bạn và cung cấp cho bạn nhiều năng lượng hơn trong quá trình điều trị. Nếu bạn cảm thấy khó thở khi đang ngủ, hãy dùng thêm một chiếc gối để chống đỡ. Ngoài ra, tránh uống đồ uống chứa caffeine hoặc rượu để bạn ngủ ngon hơn vào ban đêm.
- Các kỹ thuật thư giãn như yoga và thư giãn cơ bắp tiến bộ có thể mang lại cho bạn cảm giác bình yên nếu bạn đang căng thẳng hoặc lo lắng.
- Cố gắng tránh những tình huống căng thẳng. Giảm bớt các cam kết để bạn có thể tập trung vào sức khỏe của mình. Bao quanh bạn với những người yêu thương và hỗ trợ.
Bước 5. Thực hành thiền để giúp bạn thư giãn
Sử dụng thiền để thư giãn có thể giúp kiểm soát các triệu chứng IPF của bạn. Hãy dành vài phút mỗi ngày để ngồi xuống một nơi yên tĩnh, nhắm mắt lại và thực hành thiền..
- Thiền hít thở sâu là một hình thức thiền mà bạn tập trung vào việc hít thở sâu. Nó có thể giúp cung cấp oxy cho cơ thể và cải thiện tuần hoàn.
- Bạn cũng có thể thử thiền quán tưởng, nơi bạn tưởng tượng ra một nơi yên tĩnh, thư thái trong tâm trí. Thiền hình dung có thể giúp giảm bớt căng thẳng và lo lắng.
Bước 6. Sử dụng sự tích cực và khẳng định tích cực để đối phó với IPF của bạn
Đôi khi bạn cảm thấy buồn, tức giận và thất vọng khi bị IPF là điều tự nhiên, nhưng cố gắng có cái nhìn tích cực hơn có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn và giúp đối phó với các triệu chứng dễ dàng hơn. Mỗi ngày, hãy nhắc nhở bản thân về những điều bạn biết ơn và thực hành cách tự nói chuyện tích cực.
Hãy thử viết nhật ký tích cực nơi bạn viết ra những điều bạn biết ơn và những điều bạn đã hoàn thành
Bước 7. Tham gia nhóm hỗ trợ IPF
IPF có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần cũng như sức khỏe thể chất của bạn. Nếu bạn cảm thấy tuyệt vọng hoặc buồn bã về chẩn đoán của mình, hãy liên hệ với những người khác có cùng tình trạng. Hãy nhớ rằng bạn không đơn độc. Có những người khác ngoài kia hiểu những gì bạn đang trải qua.
- Ở Hoa Kỳ, bạn có thể liên hệ với Tổ chức xơ phổi để xem có nhóm hỗ trợ nào trong khu vực của bạn hay không.
- Tại Vương quốc Anh, Tổ chức Phổi Anh điều hành các nhóm hỗ trợ IPF. Bạn cũng có thể tham gia một nhóm "Breathe Easy" dành cho những người bị bệnh phổi.
Bước 8. Giảm cân nếu bạn thừa cân
Cân nặng quá mức có thể làm tăng tình trạng khó thở. Thật không may, một số người có thể bị từ chối ghép phổi nếu họ thừa cân. Bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến một chuyên gia dinh dưỡng hoặc một nhà vật lý trị liệu để giúp bạn giảm cân.
- Một chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký sẽ giúp lập một kế hoạch dinh dưỡng để bạn giảm cân. Họ sẽ điều chỉnh kế hoạch này cho phù hợp với tình trạng hiện tại của bạn.
- Trong khi bạn đang cố gắng giảm cân, hãy tập trung vào việc ăn các bữa ăn nhỏ và bổ dưỡng thường xuyên hơn trong ngày.
- Chuyên gia vật lý trị liệu hoặc huấn luyện viên cá nhân có thể giúp bạn tập thể dục phù hợp với tình trạng của mình. Nếu bạn đang sử dụng liệu pháp oxy, họ có thể giúp bạn tìm ra các hoạt động cường độ thấp sẽ không khiến bạn cảm thấy khó thở.
Phương pháp 3/4: Thực hiện Cấy ghép phổi
Bước 1. Tham dự buổi đánh giá cấy ghép tại bệnh viện hoặc trung tâm cấy ghép
Một nhóm bác sĩ sẽ xác định bạn có đủ điều kiện để ghép phổi hay không. Nhóm có thể bao gồm một nhà nghiên cứu về phổi, bác sĩ phẫu thuật, nhà tâm lý học, nhân viên xã hội và nhà trị liệu vật lý.
- Nhóm có thể làm thêm các xét nghiệm máu, chụp cắt lớp và xét nghiệm phổi để xem tình trạng của bạn nghiêm trọng như thế nào.
- Nhóm sẽ hỏi bạn các câu hỏi về mạng lưới hỗ trợ của bạn, chẳng hạn như gia đình, bạn bè hoặc các nhóm hỗ trợ của bạn.
- Nói với nhóm về bất kỳ chế độ tập thể dục, các khóa học phục hồi chức năng phổi hoặc các hoạt động thể chất khác mà bạn tham gia. Điều này sẽ cho thấy rằng bạn có một lối sống năng động.
- Nếu bạn thừa cân hoặc nếu bạn có các tình trạng sức khỏe khác, bạn có thể không được coi là đủ điều kiện để cấy ghép phổi.
Bước 2. Đưa vào danh sách chờ ghép phổi
Sau khi đánh giá, bạn sẽ nhận được Điểm phân bổ phổi (LAS), điểm này sẽ xác định vị trí của bạn trong danh sách chờ khám phổi. Nếu nhóm xác định rằng bạn là một ứng cử viên tốt cho việc cấy ghép, họ sẽ đưa bạn vào danh sách.
Bước 3. Đến bệnh viện ngay sau khi bạn nhận được cuộc gọi rằng phổi có sẵn
Khi phổi của người hiến tặng có sẵn, sẽ có một khoảng thời gian nhỏ để thực hiện cấy ghép. Bạn có thể nhận cuộc gọi bất cứ lúc nào trong ngày hoặc đêm. Khi bạn nhận được cuộc gọi, hãy dừng ăn và uống ngay lập tức.
Hãy đóng gói cho bệnh viện khi tên của bạn được đưa vào danh sách cấy ghép. Điều này sẽ chuẩn bị cho bạn đến bệnh viện khi bạn nhận được cuộc gọi. Bao gồm đồ vệ sinh cá nhân của bạn, một bộ quần áo dự phòng và thứ gì đó để bạn giải trí trong khi hồi phục
Bước 4. Tiến hành phẫu thuật tại bệnh viện hoặc trung tâm cấy ghép
Bác sĩ gây mê sẽ gây mê cho bạn trong toàn bộ cuộc phẫu thuật. Phẫu thuật của bạn có thể mất từ 4 đến 10 giờ. Các bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ phổi bị sẹo của bạn và thay thế chúng bằng phổi của người hiến tặng.
Phương pháp 4/4: Phục hồi sau phẫu thuật
Bước 1. Hạn chế di chuyển và hoạt động trong khi bạn phục hồi tại nhà
Nói chung, bạn sẽ ở lại bệnh viện trong 2-3 tuần sau khi phẫu thuật. Sau đó, bạn sẽ được xuất viện. Bạn vẫn có thể hồi phục trong tối đa 4 tuần sau đó. Nhóm cấy ghép của bạn sẽ hướng dẫn bạn cách tự chăm sóc tại nhà.
Bước 2. Uống thuốc chống thải ghép để giúp phổi mới lành lại
Thuốc chống đào thải ngăn cơ thể bạn tấn công các cơ quan mới. Bạn sẽ cần tiếp tục sử dụng thuốc này trong suốt phần đời còn lại của mình. Làm theo hướng dẫn của bác sĩ để dùng thuốc này.
Bước 3. Tham dự các cuộc hẹn tái khám định kỳ với nhóm cấy ghép
Phổi mới của bạn sẽ cần được theo dõi thường xuyên bởi bác sĩ chuyên khoa phổi hoặc các bác sĩ chuyên khoa khác để đảm bảo rằng cơ thể không từ chối phổi của bạn. Bạn có thể xét nghiệm máu và quét mỗi 4-6 tuần.
Bước 4. Nhận chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn nhận thấy các triệu chứng giống như cúm
Tắc nghẽn, ho, khó thở và sốt có thể là những dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang từ chối phổi của bạn hoặc bạn đã bị nhiễm trùng. Nếu bạn nhận thấy những triệu chứng này, hãy liên hệ với bác sĩ của bạn ngay lập tức.
