Rối loạn lưỡng cực là một bệnh tâm thần nghiêm trọng được đặc trưng bởi mức cao và mức thấp. Những đỉnh và thung lũng đạp xe này có thể làm gián đoạn đáng kể cuộc sống và khả năng hoạt động của một người. Trong khi mức độ cực cao, được gọi là giai đoạn hưng cảm, có thể dễ dàng phát hiện, các dạng hưng cảm nhẹ hơn và mức độ trầm cảm trầm cảm hơn có thể khó phân biệt hơn, khiến rối loạn lưỡng cực trở nên cực kỳ khó chẩn đoán. Biết những dấu hiệu cần tìm trong chứng hưng cảm có thể giúp bạn chẩn đoán chính xác.
Các bước
Phần 1/3: Điều tra các triệu chứng về thể chất và hành vi
Bước 1. Tìm kiếm những thay đổi trong năng lượng
Một trong những triệu chứng nổi bật của rối loạn lưỡng cực bao gồm thay đổi dữ dội từ trạng thái năng lượng cao đến thấp. Mania phản ánh trạng thái năng lượng cực cao. Trong thời gian này, một người có thể cảm thấy có động lực và phấn khích bất thường. Những người khác có thể nhận ra sự bùng nổ năng lượng này thông qua sự bồn chồn trong hành vi và nói nhanh đến mức họ không thể theo kịp.
- Tăng năng lượng thường được những người bị rối loạn lưỡng cực coi là một lợi ích. Họ có thể không báo cáo những thay đổi “tích cực” như vậy cho bác sĩ vì họ không coi đó là vấn đề.
- Năng lượng tăng cao cũng là lý do phổ biến khiến những người bị rối loạn lưỡng cực ngừng dùng thuốc - họ bỏ lỡ các giai đoạn hưng cảm.
- Điều quan trọng cần lưu ý là, trong dạng hưng cảm ít nghiêm trọng hơn được gọi là chứng hưng cảm, một người có thể có mức năng lượng cao hơn, nhưng vẫn có thể hoạt động thích hợp trong cuộc sống hàng ngày. Điều này có thể dễ dàng bị nhầm lẫn chỉ đơn giản là được nghỉ ngơi đầy đủ hoặc có năng lượng không bình thường. Tuy nhiên, cùng với các dấu hiệu khác, nó cho thấy một chứng rối loạn cần được bác sĩ điều trị.
Bước 2. Xem xét xem giấc ngủ có bị ảnh hưởng không
Một triệu chứng phổ biến khác của chứng hưng cảm là không cảm thấy cần ngủ hoặc cảm thấy chỉ ngủ một giấc ngắn (ví dụ: ba giờ). Thiếu ngủ trong chứng hưng cảm đi đôi với cảm giác tràn đầy năng lượng. Nhu cầu ngủ giảm cho phép những người hưng cảm cảm thấy năng suất và sáng tạo cao. Một số người có thể làm việc nhiều ngày liên tục mà không ngủ và không cảm thấy mệt mỏi vào ngày hôm sau.
- Rối loạn giấc ngủ trong cơn hưng cảm có thể dẫn đến chu kỳ ngủ-thức bất thường vì người bệnh có thể thức cả đêm với năng lượng bùng nổ.
- Các thành viên trong gia đình thường nhận thấy những thay đổi này thông qua các cuộc điện thoại vào đêm khuya, nơi người thân yêu của họ gọi vào mọi giờ với những ý tưởng tuyệt vời hoặc nhu cầu cao để nói về điều gì đó.
Bước 3. Điều tra những thay đổi về tính cách và hành vi
Một người trong giai đoạn hưng cảm có thể hành động khác với họ trong những trường hợp "bình thường". Một người thường dè dặt có thể trở nên khá thẳng thắn và tự tin. Họ có thể nói chuyện hàng giờ hoặc có vẻ năng động hơn bình thường. Một người nóng nảy trong cơn hưng cảm có thể đột nhiên trở nên kích động, cáu kỉnh hoặc cáu kỉnh.
- Một chỉ số khác về sự thay đổi nhân cách hoặc hành vi trong chứng hưng cảm có thể là sự gia tăng các hành vi hướng đến mục tiêu. Người này có thể bị cuốn hút vào trường học, công việc hoặc các sự kiện xã hội ở một mức độ sâu rộng.
- Cụ thể hơn, giai đoạn hưng cảm có thể khiến mọi người có những suy nghĩ lớn lao. Điều này không chỉ là định hướng mục tiêu và có nghĩa là họ phát triển những kỳ vọng rất phi thực tế về những gì họ có thể đạt được.
- Một số người bị rối loạn lưỡng cực cũng có biểu hiện gọi là “đi xe đạp nhanh”. Điều này có nghĩa là họ có sự thay đổi tâm trạng nhanh chóng và thường xuyên hơn - ít nhất bốn giai đoạn khác biệt của trầm cảm, hưng cảm hoặc hưng cảm trong khoảng thời gian một năm.
Bước 4. Xác định xem hành vi liều lĩnh có được chứng minh hay không
Sự bốc đồng gia tăng cùng với việc giảm khả năng phán đoán và ra quyết định hiệu quả dẫn đến hành vi chấp nhận rủi ro đối với những người hưng cảm. Nghiên cứu cho thấy các khu vực trong não liên quan đến các hoạt động tìm kiếm khoái cảm đặc biệt bị kích thích ở những người bị rối loạn lưỡng cực.
- Một người nào đó trong cơn hưng cảm có thể bị cám dỗ bởi những phần thưởng tức thời và ít có khả năng xem xét hậu quả lâu dài của hành động của họ. Điều này được thể hiện qua việc mua sắm quá mức, cờ bạc, các hoạt động tình dục mạo hiểm hoặc tham gia các hoạt động nguy hiểm như uống rượu và lái xe.
- Những hành động bốc đồng đặc trưng của chứng hưng cảm cũng khiến người đó có nguy cơ bị tổn hại cao hơn. Những người hưng cảm có thể nổi giận với người khác hoặc thậm chí gây gổ.
Bước 5. Tìm các dấu hiệu của việc sử dụng hoặc lạm dụng ma túy
Lạm dụng chất gây nghiện và rối loạn lưỡng cực thường liên quan đến nhau. Trên thực tế, chúng xảy ra cùng nhau thường xuyên đến mức tất cả những người trẻ tuổi được chẩn đoán mắc chứng rối loạn lưỡng cực có lẽ nên được đánh giá xem có vấn đề về ma túy và rượu hay không.
- Đối với những người bị rối loạn lưỡng cực, lạm dụng chất kích thích có thể là một hình thức tự mua thuốc và là một cách để cố gắng đối phó với tâm trạng hỗn loạn. Những người gặp phải tình trạng “đi xe đạp nhanh” là một số đối tượng có nguy cơ cao nhất.
- Một số loại ma túy như cần sa, rượu và thuốc phiện dường như tạm thời làm giảm tác động của sự thay đổi tâm trạng, mặc dù chúng dẫn đến những tác động xấu về sau.
- Các loại thuốc khác làm trầm trọng thêm bệnh. Ví dụ, cocaine, methamphetamine và chất gây ảo giác có thể gây ra các triệu chứng hưng cảm hoặc loạn thần.
Phần 2/3: Điều tra các triệu chứng tâm thần và cảm xúc
Bước 1. Suy ngẫm về các mẫu suy nghĩ
Suy nghĩ đua đòi và trốn tránh ý tưởng là những triệu chứng tâm thần biểu hiện ở một người trong giai đoạn hưng cảm của rối loạn lưỡng cực. Những kiểu suy nghĩ bất thường này có thể liên quan đến việc người đó đang nói nhanh trong nỗ lực theo kịp tâm trí của họ cũng như đột ngột thay đổi chủ đề khi nói chuyện.
- Kiểu tư duy rối loạn này có thể dễ bị nhầm lẫn với tư duy sáng tạo hoặc tư duy hiệu quả. Trên thực tế, người ngoài có thể coi những người mắc chứng hypomania là những người vô cùng hiệu quả và hữu ích, mà không biết rằng luồng ý tưởng được kích thích bởi sự thay đổi cực độ trong tâm trạng.
- Hãy chắc chắn không nhầm lẫn giữa năng suất và sức khỏe. Trên thực tế, nhiều nghệ sĩ, diễn viên, nhạc sĩ và những người khác xuất sắc đã mắc chứng rối loạn lưỡng cực, điều này có thể bị che giấu bởi sự thành công của ai đó trong nghề của họ. Cũng đừng cho rằng thành công có nghĩa là ai đó không cần được điều trị.
Bước 2. Tìm kiếm những thay đổi trong sự chú ý
Những người trong giai đoạn hưng cảm lưỡng cực cũng có dấu hiệu kém chú ý và tập trung. Một lần nữa, tình trạng thiếu khả năng tập trung này xảy ra do các kiểu suy nghĩ rối loạn của họ. Tâm trí của họ liên tục nhảy từ chủ đề này sang chủ đề tiếp theo, từ ý tưởng này sang ý tưởng tiếp theo. Do đó, chúng rất dễ bị phân tâm.
Bước 3. Kiểm tra các dấu hiệu rối loạn tâm thần
Trong những trường hợp hưng cảm nghiêm trọng, ngoài tâm trạng rối loạn, một người có thể mất liên lạc với thực tế. Việc xa rời thực tế được biểu thị bằng sự hiện diện của ảo giác hoặc ảo tưởng. Các triệu chứng rối loạn tâm thần này sẽ phù hợp với mức độ tâm trạng của người đó bất thường, có nghĩa là chúng khác thường và xa vời.
- Ảo giác ám chỉ người đó trải qua một sự kiện cảm giác không thực sự ở đó. Nói cách khác, người đó đang nghe hoặc nhìn thấy mọi thứ. Những người trong giai đoạn hưng cảm có vẻ như đang nói chuyện với chính họ, nhưng đang phản hồi lại bằng giọng nói trong đầu của họ.
- Ảo tưởng ám chỉ niềm tin sai lầm nhưng được giữ vững chắc chắn. Ảo tưởng thường liên quan đến chứng hưng cảm bao gồm niềm tin vĩ đại về kỹ năng hoặc sức mạnh của một người. Ví dụ, một người có các triệu chứng hưng cảm và rối loạn tâm thần có thể tin rằng họ là người nổi tiếng.
- Hoang tưởng là một dạng hoang tưởng phổ biến khác trong giai đoạn hưng cảm. Một người có thể trở nên rất nghi ngờ đối với gia đình và bạn bè hoặc các bên bên ngoài như chính phủ. Họ có thể buộc tội bức hại. Họ cũng có thể trở nên "siêu tôn giáo" hoặc bị ám ảnh bởi những thứ như Chúa, Satan, sự cứu rỗi hoặc tội lỗi.
Bước 4. Làm rõ sự hiện diện của giai đoạn trầm cảm
Một tiêu chuẩn lặp lại trong tất cả các loại rối loạn lưỡng cực là sự hiện diện của trầm cảm xen kẽ với các giai đoạn hưng cảm. Điều này có thể dẫn đến chẩn đoán trầm cảm nặng nếu bạn tìm kiếm sự giúp đỡ và bác sĩ lâm sàng không tiến hành phỏng vấn kỹ lưỡng bệnh sử của bạn để phát hiện các dấu hiệu hưng cảm. Trải qua các chu kỳ trầm cảm là một dấu hiệu phổ biến của rối loạn lưỡng cực, mặc dù một số ít người có giai đoạn hưng cảm mà không bị trầm cảm. Các dấu hiệu của bệnh trầm cảm có thể bao gồm:
- Cảm thấy buồn, trống rỗng hoặc tuyệt vọng
- Bị thiếu năng lượng
- Trải qua những thay đổi về giấc ngủ và / hoặc sự thèm ăn
- Khó nhớ mọi thứ
- Gặp khó khăn khi lấy nét
- Gặp vấn đề với việc tận hưởng các hoạt động thú vị trước đây
- Cảm thấy mệt mỏi
- Có suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử.
Phần 3/3: Nhận trợ giúp chuyên nghiệp
Bước 1. Lên lịch thăm khám với nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe tâm thần
Do sự phức tạp của các dạng triệu chứng trong rối loạn lưỡng cực, nếu bạn nghi ngờ mình đang bị hưng cảm, bạn nên đến gặp bác sĩ tâm thần hoặc bác sĩ tâm lý có kinh nghiệm điều trị chứng rối loạn này.
Rối loạn lưỡng cực thường được chẩn đoán nhầm thành trầm cảm nặng, lo âu, rối loạn tăng động giảm chú ý hoặc thậm chí là tâm thần phân liệt do bệnh nhân không có kiến thức hoặc hiểu biết để phát hiện và giải thích các triệu chứng của họ một cách hiệu quả
Bước 2. Chuẩn bị trước cho các câu hỏi của bác sĩ
Có thể hữu ích để ghi nhật ký các triệu chứng của bạn trước cuộc hẹn để giúp chẩn đoán hoặc đưa một người thân yêu có thể cung cấp thông tin chi tiết về lịch sử các triệu chứng của bạn. Chia sẻ chi tiết về tiền sử bệnh tật và gia đình của bạn cũng như bất kỳ sự kiện hoặc căng thẳng lớn nào trong cuộc sống mà bạn gặp phải gần đây. Tiếp tục bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào mà bạn nhận thấy cho thấy rối loạn lưỡng cực, nhưng hãy nhớ rằng một mình bạn không thể chẩn đoán tình trạng này.
-
Có thể hữu ích nếu bạn chuẩn bị một danh sách các câu hỏi để hỏi bác sĩ, chẳng hạn như:
- "Có bất kỳ lời giải thích khả thi nào khác cho các triệu chứng của tôi ngoài rối loạn lưỡng cực không?"
- "Rối loạn lưỡng cực được đánh giá và chẩn đoán như thế nào?"
- "Các phương pháp điều trị theo quy định cho tình trạng này là gì?"
- "Điều trị sẽ mất bao lâu?"
- "Có nhà cung cấp nào khác mà tôi sẽ cần gặp để được điều trị triệt để không?"
Bước 3. Cân nhắc liệu pháp tâm lý
Giống như nhiều bệnh tâm thần khác, bệnh nhân có xu hướng thấy kết quả tốt hơn khi họ trải qua sự kết hợp của các phương pháp điều trị, chẳng hạn như liệu pháp và thuốc. Điều quan trọng cần lưu ý là, bất kể bạn chọn phương pháp điều trị nào, việc chứng kiến những thay đổi tích cực với bệnh rối loạn lưỡng cực đòi hỏi sự cam kết lâu dài. Đây là một tình trạng suốt đời, có nghĩa là bạn có thể sẽ luôn yêu cầu các dịch vụ sức khỏe tâm thần để kiểm soát nó.
- Như đã nói, liệu pháp chuyên sâu đã được chứng minh là có hiệu quả hơn trong điều trị rối loạn lưỡng cực so với các liệu pháp ngắn hạn hoặc ngắn hạn. Trong liệu pháp, một cá nhân học cách đối phó với mức độ cao và thấp của tình trạng bệnh. Bệnh nhân cũng học các kỹ năng thích ứng để kiểm soát căng thẳng, đối phó với những rắc rối trong mối quan hệ, và điều chỉnh cảm xúc và tâm trạng - tất cả những điều này có thể làm phức tạp thêm chứng rối loạn lưỡng cực.
- Các liệu pháp được chứng minh là hữu ích với lưỡng cực bao gồm liệu pháp tập trung vào gia đình, liệu pháp hành vi nhận thức và liệu pháp nhịp điệu giữa các cá nhân và xã hội. Nói chuyện với bác sĩ của bạn để quyết định loại phương pháp tiếp cận nào có thể hoạt động tốt nhất trong trường hợp của bạn.
Bước 4. Uống thuốc theo chỉ định
Bởi vì rối loạn lưỡng cực được đánh dấu bằng những rối loạn tâm trạng nghiêm trọng, thuốc thường được khuyên dùng để cân bằng tâm trạng. Sau khi nhận được chẩn đoán chính thức về rối loạn lưỡng cực, một người có thể phải thử nhiều loại thuốc khác nhau để tìm ra loại phù hợp với các triệu chứng và biểu hiện rối loạn duy nhất của họ.
- Bác sĩ sẽ giải thích cẩn thận những lợi thế và rủi ro của thuốc và hướng dẫn bạn cách thức và thời điểm dùng thuốc.
- Các loại thuốc được bác sĩ kê đơn để điều trị rối loạn lưỡng cực có xu hướng chia thành ba loại: thuốc ổn định tâm trạng, thuốc chống trầm cảm và thuốc chống loạn thần không điển hình.
